Ngày nay, cùng với sự phát triển của y học hiện đại, phẫu thuật nội soi đang có những bước tiến vượt bậc. Các nghiên cứu ứng dụng nội soi cho các chuyên khoa ngày càng được mở rộng - Phẫu thuật nội soi (PTNS) cột sống là một trong những kỹ thuật mới và khó.
Phẫu thuật nội soi cột sống, được chỉ định cho các trường hợp thoát vị đĩa đệm vùng cột sống cổ, ngực và thắt lưng, là một kĩ thuật tiến tiến và có rất nhiều ưu điểm do tính chất ít xâm lấn của nó. Theo Giáo sư Yueng Antony - Viện nghiên cứu cột sống Arizona Hoa Kỳ: có thể giải quyết được 80% những bệnh lý cột sống bằng nội soi.
Hiện nay nội soi là phương pháp mổ vừa có tính hiệu quả rất cao với tỉ lệ tai biến rất thấp so với các kĩ thuật mổ hở khác. Khả năng giải quyết triệt để thương tổn cao tương tự như mổ hở dẫn tới giảm thiểu tối đa tỉ lệ tái phát là ưu thế tuyệt đối khi so sánh với các kĩ thuật giảm áp đĩa đệm (bằng laser hoặc sóng radio cao tần…). Ở Việt Nam, thì mới chỉ ứng dụng được trong thoát vị đĩa đệm đốt sống thắt lưng và hẹp ống sống.
Những ưu điểm của PTNS cột sống:
-
Vết mổ nhỏ (chỉ bằng đầu đũa) -> hạn chế phá hủy mô,thẩm mỹ
-
Chỉ cần gây tê tại chỗ. Hầu hết bệnh nhân không phải dùng giảm đau hay kháng sinh trong thời kỳ hậu phẫu.
-
Hạn chế mất máu
-
Dễ phẫu thuật và thời gian phẫu thuật nhanh chóng (với những phẫu thuật viên đã có kinh nghiệm)
-
Thời gian phục hồi nhanh chóng, nhiều bệnh nhân có thể ra về ngay trong ngày sau khi phẫu thuật
(Vết mổ sau PTNS cột sống)
Những nhược điểm của PTNS cột sống:
-
Chi phí đào tạo cao
-
Chi phí mua sắm trang thiết bị dụng cụ cao
-
Chi phí cho một ca mổ / bệnh nhân cao
Hiện nay, nội soi cột sống lưng được áp dụng bởi hai đường vào: đường bên (hay còn gọi là đường qua lỗ liên hợp - transforaminal) và đường sau (hay còn gọi là đường giữa các bản sống – interlaminar). . Tại bệnh viện đa khoa quốc tế Vũ Anh, chúng tôi áp dụng cả hai phương pháp tùy theo từng người bệnh.Về vô cảm hiện nay có hai trường phái: gây mê toàn thân và gây tê tại chỗ.
(PTNS lấy nhân đệm đốt sống lưng bằng phương pháp qua lỗ liên hợp và lỗ ngoài liên hợp - transforaminal)
(PTNS lấy nhân đệm đốt sống lưng bằng phương pháp qua đường giữa các bản sống – interlaminar)
Các bước tiến hành của cuộc mổ nội soi gồm có:
-
Chuẩn bị: người bệnh phải nhịn ăn ít nhất 6 giờ trước khi mổ. Người bệnh cần tắm rửa sạch trước khi mổ.
-
Người bệnh được đặt nằm sấp trên bàn mổ. Một cây kim dài được chích qua da vào vùng có khối đĩa đệm thoát vị, da được rạch một đường dài 7 – 8 mm, qua đó, một ống thao tác có đường kính 7 – 8 mm được đưa vào tạo thành một đường hầm thông từ ngoài tới thương tổn.
-
Ống nội soi được đưa vào qua ống thao tác. Ống nội soi này có nhiều kênh (các ống nhỏ bên trong) để cho nguồn sáng đi vào, camera dẫn hình ra, bơm và hút nước, đặc biệt là kênh dành cho các dụng cụ lấy khối thoát vị và nhân đĩa đệm. Qua ống nội soi, khối thoát vị và nhân đệm xơ hóa được lấy ra cho đến hết (giống như mổ hở).
-
Sau khi ống nội soi được rút ra, vết mổ được băng lại mà không cần phải khâu.
Ngay sau khi mổ xong người bệnh đã có thể đứng dậy, đi lại nếu không bị liệt từ trước mổ. Tuy nhiên, người bệnh cần nằm nghỉ ngơi và tránh hoạt động nhiều trong 24 giờ đầu sau mổ. Trong tuần đầu sau mổ, người bệnh cần tránh leo cầu thang hoặc lên xuống dốc, tránh ngồi nhiều, không đi xe gắn máy và phải mang nẹp lưng khi ngồi hoặc đứng, đi lại.
(BS Tăng Quốc Chí trong những đợt tập huấn PTNS tại CHLB Đức – 2009 và tại Thái Lan – 2012)